اوراق مشارکت پارس جنوبی پیش از این چند عرضه شده بود اما خریداری نداشت

در حالی که حجم زیادی اوراق مشارکت برای توسعه پارس جنوبی، صنعت برق و راه و حمل ونقل منتشر شده، بانک صادرات ایران و بانک صنعت و معدن نیز دو هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت منتشر می کنند.

بانک صنعت و معدن یک هزار میلیارد تومان برای تامین منابع مالی طرح های صنعتی و معدنی از اول اسفند منتشر می کند و بانک صادرات نیز یک هزار میلیارد تومان اوراق گواهی سپرده در ششم اسفند منتشر خواهد کرد.

سه هفته بعد از بحران ارزی و در پیش گرفتن سیاست ارز تک نرخی و افزایش سود اوراق مشارکت از ۱۷ درصد به بیست درصد، سیلی از فروش انواع و اقسام اوراق مشارکت به راه افتاده است.

این اقدام در حالی صورت گرفته که تا پیش از این وزارت نفت چند بار تلاش کرد تا اوراق مشارکت طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی را که به شدت از کمبود منابع مالی رنج می برد، بفروشد اما نتوانست بیش از بیست درصد این اوراق مشارکت را بفروشد.

علت اصلی این بود که نرخ تورم به مرز بیست درصد رسیده بود و کسی علاقمند نبود که با پولهایش اوراقی را بخرد که سودش چند درصد کمتر از نرخ تورم بود.

با آنکه حجم نقدینگی در ایران به رقم ۳۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده است اما واحدهای تولیدی و صنعتی به شدت از کمبود نقدینگی رنج می برند.

در ماههای اخیر بانک مرکزی تلاش کرده بود تا نظر شورای پول و اعتبار برای تغییر در میزان سود سپرده های بانکی و اوراق مشارکت را افزایش دهد بلکه بخشی از این نقدینگی را جذب بانکها کند تا بانکها منابع را به سمت نیازهای تولیدی و صنعتی هدایت کنند.

چند وزارتخانه اوراق مشارکت منتشر کرده اند و چند بانک نیز در روزهای آینده اوراق مشارکت منتشر می کنند

اما درخواست بانک مرکزی برای افزایش سود تا زمانی که بازار سکه و ارز به شدت متلاطم نشده بود، گوش شنوایی پیدا می کرد و دولت محمود احمدی نژاد به شدت با این درخواست مخالفت می کرد.

سرانجام بعد از یک ماهی که بحران ارزی، بر فضای کشور سایه انداخته بود، دولت مجبور شد نظر شورای پول و اعتبار را بپذیرد بلکه با افزایش نرخ سود سپرده های بانکی و سود اوراق مشارکت، بخشی از نقدینگی سرگردان که بازار سکه و ارز را به هم ریخته بود، به سمت بانک ها برگردد و بخشی از نیازهای واحدهای تولیدی از این طریق تامین شود.

بازار اوراق مشارکت سکه شد

بعد از بحران ارزی، در اولین قدم شرکت ملی نفت ایران که تجربه ناموفقی در فروش اوراق مشارکت داشت، مجددا اوراق مشارکت پارس جنوبی را عرضه کرد که برعکس دفعات گذشته، با استقبال رو به رو شد.

احمد قلعه بانی مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران گفته که یک هزارو ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت در مرحله دوم به فروش رسیده و در مرحله سوم نیز ۵۰۰ میلیارد تومان عرضه شد که نصف آن به فروش رسید.

همزمان با شرکت ملی نفت ایران، وزارت نیرو نیز یک هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت طرح توسعه نیروگاهی را منتشر کرد که با واکنش وزارت نفت رو به رو شد.

نگرانی وزارت نفت این بود که با انتشار اوراق مشارکت از سوی بقیه بخش های اقتصادی، تقاضا برای خرید اوراق مشارکت پارس جنوبی کم شود.

آقای قلعه بانی با ابراز تاسف از همزمان شدن اوراق مشارکت پارس جنوبی با اوراق مشارکت سایر وزارتخانه ها گفت که امیدوارم بودیم که با این اوراق مشارکت "سرمایه اندکی جذب پروژه ملی پارس جنوبی شود.

همزمان با وزارت نفت و نیرو، وزارت راه نیز ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت برای توسعه طرح های راه و حمل و نقل منتشر کرده که فروش آن تا ۲۹ بهمن ادامه خواهد داشت و تا چند روز دیگر نیز قرار است ۷۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت دیگر نیز منتشر کند.

علی نیکزاد وزیر مسکن و شهرسازی به خبرگزاری دانشجویان ایران گفته که به دلیل استقبال "غیرمنتظره مردم در خرید اوراق مشارکت وزارت راه "مصمم هستیم کل ۴۰ هزار میلیارد ریال اوراق پیش بینی شده در سال جاری را به فروش برسانیم."

حالا بانک صادرات و بانک صنعت و معدن نیز اعلام کرده اند که در چند روز آینده اوراق تازه ای منتشر می کنند و این مشکل وزارت نفت را دو چندان می کند. چون میدان گازی پارس جنوبی که بزرگترین میدان گازی ایران است در چند سال گذشته و بعد از خروج شرکت های بین المللی به شدت با کمبود منابع مالی دست و پنجه نرم می کند و اجرای پروژه به دلیل کمبود منابع مالی با تاخیر طولانی مواجه است.

با وجود آرام شدن بازار، قیمت انواع ارزهای نظیر دلار و یورو و پوند همچنان بالاست و اگر بگیرو ببندهای نیروی انتظامی و فشارهای بانک مرکزی بر صرافی ها کم شود، ممکن است دوباره نقدینگی به سمت بازار سکه و ارز سرازیر شود و دست فروشندگان اوراق مشارکت خالی بماند و کسی رغبت نکند این اوراق را بخرد.

نگرانی دیگری که وجود دارد این است که نقدینگی سرگردانی که حالا بخشی از آن به سمت اوراق مشارکت سرازیر شده، یکباره تغییر جهت بدهد و بازار مسکن را به هم بریزد.

کارشناسان می گویند که اگر بانک مرکزی برنامه دقیقی برای کنترل این حجم عظیم نقدینگی که در شش سال گذشته تقریبا پنج برابر شده، نداشته باشد، هر آن باید منتظر بحرانی نظیر بحران سکه و ارز در بخش های اقتصادی باشد.